23 października rozpocznie się dwudniowa międzynarodowa konferencja „Siła Bezsilnych z rewizytą” będąca kontynuacją odbywających się od wielu lat w Willi Decjusza spotkań poświęconych idei wolności. Konferencji towarzyszyła będzie ceremonia wręczenia, już po raz jedenasty, Polskiej Nagrody im. Sérgio Vieira de Mello, Wysokiego Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka (2002-2003). Specjalnym wydarzeniem będzie również wystawa fotografii pt. „Siłą” prezentująca chronologiczny rozwój wydarzeń ostatnich miesięcy we Lwowie i Kijowie.
Rok 1989 był wyjątkowy zarówno dla Europy, jak i całego świata przynosząc zmiany, których skutki widoczne są po dziś dzień na wielu kontynentach. Był to rok, w którym narody Europy Środkowo-Wschodniej obaliły sowieckie imperium i zaczęły żyć w wolnym świecie, Frederik Willem de Klerk został prezydentem RPA i doprowadził do likwidacji systemu apartheidu w Afryce, chińscy studenci manifestujący na Placu Niebiańskiego Spokoju wprowadzili, chyba jednak przypadkowo, swój kraj na kompletnie nową ścieżkę rozwoju, a upadające dyktatury wojskowe i autorytarne rządy w Ameryce Łacińskiej zastępowane były przez rządy wyłonione w wolnych wyborach parlamentarnych.
Był to także rok, w którym nieznany szerokiej publiczności brytyjski naukowiec, Tim Berners-Lee, opracował podstawy ogólnoświatowej sieci www. 25 lat później możemy spojrzeć na proces zmian w Europie z wielu perspektyw. Możemy omawiać schedę po wydarzeniach 1989 roku, obserwować niepożądane tendencje w rozwoju demokracji i krytykować fakt, że na całym kontynencie ultra-prawicowe partie „tańczą do melodii Kalinki”, czy też wyrażać ubolewanie z powodu migracji ekonomicznych na obszarze Unii Europejskiej. Możemy także krytykować i obawiać się dwuznacznej natury Internetu, który stał się doskonałym instrumentem globalnej inwigilacji.
Pierwszy, najprostszy przykład niepożądanych zmian pochodzi z tych krajów europejskich, w których populizm, nieprzestrzeganie zasad demokracji i ograniczanie wolności obywatelskich przez prawicowe rządy, podważa nie tylko ich demokratyczną legitymację, ale i sens członkostwa tych krajów w Unii Europejskiej. Naruszanie wolności obywatelskich nie jest jednak europejską specjalnością. Ograniczenia wolności, zwłaszcza w krajach muzułmańskich oraz w Indiach są wręcz niewyobrażalne, a „polowania” na ateistów czy osoby innych wyznań stają się, obok golfa, nowym sportem narodowym. Idąc dalej na wschód, dostajemy się do Chin, imperium najpotężniejszej cenzury Internetu na świecie. Jej skuteczność jednak zawodzi i do opinii publicznej na całym świecie przeciekają informacje o setkach tysięcy masowych protestów przeciwko polityce „pokojowego rozwoju”. Problemy z wolnością obywatelską są ciągle na agendzie w wielu krajach Ameryki Łacińskiej świadcząc, że kontynent ten jako całość wciąż znajduje się we wczesnym stadium demokratyzacji.
Rok 2014 poświęcony miał być obchodom 100-lecia wybuchu I wojny światowej oraz 25 rocznicy demokratycznych przemian w Europie. Obchody te jednak straciły swoją atrakcyjność w konfrontacji z inspirowanymi przez Rosję wydarzeniami na Ukrainie. Przemoc użyta do tłumienia protestów na kijowskim Euromajdanie, aneksja Krymu oraz destabilizacja Wschodniej Ukrainy zszokowały świat. Jaskrawe pogwałcenie prawa międzynarodowego regulującego wykorzystanie siły przez Rosję spotkało się z niemal powszechnym potępieniem.
W roku 2014 w Europie rozpoczęła się nowa wojna, z którą nie potrafi poradzić sobie nie tylko Ukraina, ale i pozostałe kraje kontynentu. Liberalne demokracje okazują się nie tylko powolne w podejmowaniu decyzji, lecz również nie do końca wierzą w to, że wydarzenia odległe o tysiące kilometrów dotyczą ich bezpieczeństwa i komfortu życia. Powoli podejmują działania ufając, że będą skuteczne i w miarę bezbolesne dla nich samych. Tyle tylko, że jak zauważa Ivan Krastev, „My dzisiaj nie mamy pojęcia, co oni gotowi są jeszcze zrobić, natomiast oni doskonale wiedzą, czego my nie jesteśmy gotowi zrobić”.
Międzynarodowa Konferencja
„Siła Bezsilnych z rewizytą”
(23-24 października 2014)
Willa Decjusza
23 października (czwartek)
10:00 – 10:15 Powitania:
Danuta Glondys
Jerzy Miller*
Marek Sowa*
Magda Sroka
10:15 – 11:00 Wykład otwierający: Bogusław Sonik (Polska)
11:00 – 12:30 Debata: CZASY NIEWINNOŚCI
Wspominając Solidarność. Zmiany polityczne w Europie Środkowej w 1989 roku. Wyzwania transformacji.
Eksperci:
Magda Vášáryová (Słowacja)
Lawon Barszczeuski (Białoruś)
Jan Lityński (Polska)
László Rajk (Węgry)
Moderator: Krzysztof Bobiński (Polska)
13:00 – 13:30 Wykład specjalny: Rüstem Ablâtif (Krym, Ukraina)
13:30 – 15:00 Debata: UTRACONE EKWILIBRUM
Koniec post-zimnowojennego świata. Anarchizacja stosunków wewnętrznych
i międzynarodowych. Obywatele w pułapce mediów.
Eksperci:
Wolfgang Eichwede (Niemcy)
Enrique ter Horst (Wenezuela)*
Karolina Wigura (Polska)
Taras Wozniak (Ukraina)
Moderator: Adam Reichardt (Polska)
15:00 – 15.30 Otwarcie wystawy fotografii dokumentalnej „Siła”
WYDARZENIE SPECJALNE
16:30 – 18:30 XI Gala Wręczenia Polskiej Nagrody Sérgio Vieira de Mello, Wysokiego Komisarza ONZ
ds. Praw Człowieka w latach 2002–2003
Z udziałem Kapituły Polskiej Nagrody Sérgio Vieira de Mello*: Irena Wóycicka, Sekretarz Sanu, Kancelaria Prezydenta RP, J.E. Jorge Geraldo Kadri, Ambasador Federacyjnej Republiki Brazylii w Polsce, J.E. Staffan Herrström, Ambasador Królestwa Szwecji w Polsce, Krystyna Żurek, Dyrektor Departamentu Narodów Zjednoczonych i Praw Człowieka MSZ, Anna-Carin Öst, Przedstawiciel Wysokiego Komisarza NZ ds. Uchodźców, Łukasz Kamiński, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej, Irena Lipowicz, Rzecznik Praw Obywatelskich, Ellen Germain, Konsul Generalna Stanów Zjednoczonych w Krakowie, Jan Piekło, dyrektor Fundacja PAUCI, Sylwia Gajownik, Fundacja ZNAK, Wiesław Nowak, Prezes Zarządu ZUE S.A., Jan Pamuła, Prezes Zarządu Kraków Airport, Tomasz Sendyka, Smart Practical Logic sp. z o.o., Jacek Weremczuk, Dyrektor Oddziału Regionalnego PZU oraz Bogusław Sonik, Przewodniczący Zarządu i Danuta Glondys, dyrektor Stowarzyszenia Willa Decjusza.
Tłumaczenie symultaniczne:język polski, język angielski
24 października (piątek)
SEMINARIUM EKSPERCKIE
Obrady okrągłego stołu: SIŁA
10:00 – 12:30 Ukraina – Europa: Imperatyw bezpieczeństwa.
Reżim transformacji i przymus dialogu.
Zmuszeni do użycia siły?
Wprowadzenia:
J.E. Andrij Deszczycia (Ukraina)*
Charles F. Doran (USA)
Wojciech Przybylski (Polska)
Moderator: Michał Vašečka (Słowacja)
Eksperci:
Rüstem Ablâtif (Ukraina)
Samuel Abraham (Słowacja)
Kareem Amer (Egipt/Norwegia)
Lawon Barszczeuski (Białoruś)
Krzysztof Bobiński (Polska)
Riccardo Campa (Włochy/Polska)
Danuta Glondys (Polska)
Wolfgang Eichwede (Niemcy)
Enrique ter Horst (Wenezuela)
Ziemowit Jóźwik (Polska)
Marcin Kędzierski (Polska)
Bogdan Klich
Michel Kowalewicz (Francja/Polska)
Jan Lityński (Polska)
Jan Piekło (Polska)
László Rajk (Węgry)
Adam Reichardt (Polska)
Magda Vášáryová (Słowacja)
Marcel Wandas (Polska)
Karolina Wigura (Polska)
Taras Woźniak (Ukraina)
*czekamy na potwierdzenie
14:00 Wizyty studyjne ekspertów
Relacje na blogu konferencji:
polskie: Marcel Wandas
angielskie: Ziemowit Jóźwik
arabskie: Kareem Amer
Organizator/Organiser
Współpraca/Cooperation
Fundatorzy/Founders
Sponsorzy/Sponsors
Patronat medialny/Media partners